ایران مواجه با خشکسالی بلندمدت یا پذیرش واقعیت اقلیم خشک کشور

شاید زمان آن رسیده باشد که پدیده خشکسالی را در پهنه سرزمین خشک و نیمه خشک ایران بعنوان یک واقعیت اقلیمی و نه یک حادثه غیرمترقبه بپذیریم.

موضوعی که رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی از درگیری 72 درصد جمعیت کشور با پدیده خشکسالی خبر می دهد. 

شاهرخ فاتح با اشاره به شاخص کوتاه مدت خشکسالی هواشناسی کشور اظهار کرد: از ابتدای سال زراعی جاری و بر مبنای شاخص 9 ماهه منتهی به خرداد ماه 95، در مناطق مرکزی و شرقی کشور شامل بخش‌های وسیعی از استان‌های اصفهان، یزد، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، جنوب خراسان رضوی، شمال استانهای فارس و کرمان، شرق سمنان، سیستان و بلوچستان، قم، مرکزی، شرق گیلان و غرب مازندران درجاتی از خشکسالی خفیف تا شدید وجود دارد. وی اظهار کرد: از سوی دیگر بر اساس همین شاخص کوتاه مدت، در بخشهایی از استانهای کرمانشاه، ایلام، لرستان، جنوب آذربایجان غربی، گلستان و کردستان، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، خراسان شمالی، خوزستان و هرمزگان درجاتی از ترسالی ضعیف تا شدید وجود دارد و مابقی مناطق در این بازه زمانی در شرایط طبیعی بوده اند. بسیاری از مناطق کشور درگیر خشکسالی بلندمدت رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی با تاکید بر اینکه براساس شاخص بلندمدت هفت ساله، بخش‌های وسیعی از کشور با درجاتی از خشکسالی ضعیف تا بسیار شدید درگیر هستند، افزود: شاخص بلندمدت پایش خشکسالی هواشناسی در بخش‌هایی از استانهای فارس، یزد، کرمان، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، تهران، البرز، قم، مرکزی، مازندران، خوزستان، ایلام ،همدان و کردستان درجاتی از خشکسالی‌های خفیف تا بسیارشدید را نشان می دهد. در مقابل بررسی های مبتنی بر این شاخص، در شمال آذربایجان شرقی، اردبیل، و مناطق محدودی از جنوب سیستان و بلوچستان شرایط ترسالی ضعیف تا متوسط را نشان می‌دهد. فاتح در ادامه به مساحت تحت تاثیر خشکسالی در کشور اشاره کرد و گفت: براساس محاسبات انجام شده درخصوص مساحت تحت تاثیر هر یک از طبقات خشکسالی بلند مدت ، 31 درصد مساحت کل کشور از خشکسالی خفیف، 29 درصد خشکسالی متوسط، 12 درصد خشکسالی شدید و یک درصد نیز با خشکسالی بسیار شدید درگیر هستند. خشکسالی وی همچنین در مورد جمعیت تحت تاثیر خشکسالی در کشور اظهار کرد: بررسی جمعیت تحت تاثیر هر یک از طبقات خشکسالی بلند مدت حاکی از آنست که 27 درصد جمعیت کشور با خشکسالی خفیف، 32 درصد خشکسالی متوسط، 12 درصد خشکسالی شدید، یک درصد خشکسالی بسیار شدید درگیر هستند. رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی درپایان به وضعیت ترسالی کشور نیز اشاره کرد و افزود: در نگاه کوتاه مدت، پنج درصد مساحت کشور دارای ترسالی ضعیف، سه درصد ترسالی متوسط و دو درصد ترسالی شدید است، ولی در نگاه بلندمدت 2.5 درصد مساحت کشور ترسالی ضعیف و یک درصد ترسالی متوسط دارند. منبع: ایسنا

تحت این شرایط چرا برنامه ریزی ها در مدیریت سرزمین و موارد مرتبط با آن بر مبنای این واقعیت اقلیمی صورت نمی پذیرد؟ سوالی که پاسخ به آن می تواند گره گشای بسیاری از چالش های طبیعت ایران و ایضا پایداری توسعه در ایران زمین باشد.