با نظر به تاریخچه و سابقه آبخیزداری در قوانین مصوب کشور از وظیفه مندی حفاظت آبخیزها در ماده 2 قانون تجدید تشکیلات و تعیین وظایف سازمان های کشاورزی و منابع طبیعی کشور مصوب 12/11/ 1350 مجلس شورای ملی در زمره ی وظایف سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور تا وظایف آبخیزداری و آبخوانداری در قوانین جاری، فراز و نشیب های زیادی در بیش از 40 سال اخیر بر آبخیزداری کشور مشاهده می گردد.
در مقطع کنونی با عنایت به مسائل مبتلا به منابع طبیعی کشور و چالش های زیست محیطی موجود (بویژه بحران آب و بیلان منفی آبخوان های زیرزمینی و اضافه برداشت سالانه 11 میلیارد مترمکعب از منابع مذکور که موجب بهم خوردن تعادل اکولوژیک مناطق گردیده است) ضرورت نگرش سیستمی و رویکرد مدیریت جامع حوزه های آبخیز در بهره برداری از منابع و زیست بوم های طبیعی متناسب با استعداد سرزمین را در اصلاح و روزآمد نمودن قوانین نه به یک نیاز بلکه به یک الزام مبدل ساخته است.
لذا میطلبد کلیه صاحب نظران نسبت به پیش نویس قانون تدوین شده که حاصل تجمیع پیش نویس قانون جامع منابع طبیعی و آبخیزداری و لایحه جامع خاک است با جامع نگری در تصویب قانونی جامع و رافع مشکلات و چالش ها اهتمام ویژه داشته باشند.
با تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری کشور، آبخیزداری کاربری مجاز اراضی واقع در حریم پایتخت شد. این مصوبه با هدف حفاظت از حریم شهر، جلوگیری از ساخت و ساز غیرمجاز در حوزه آبخیز مشرف به شهر تهران، ایجاد کمربند سبز و توسعه تفرجگاه و همچنین کنترل سیل و رسوب ورودی به شهر تهران ابلاغ گردیده است.
با ابلاغ مصوبه کمیته فنی شورای عالی شهرسازی و معماری کشور از سوی معاون وزیر راهوشهرسازی به شهرداری و استانداری تهران، در اراضی واقع در حریم تهران، صرفا امکان فعالیت در 5 حوزه مجاز است. در قالب حوزههای مجاز، زمینهای حریم میتواند فقط به کاربریهای «کشاورزی، جنگلداری، آبخیزداری، مرتعداری و تفرج گسترده» اختصاص پیدا کند.
دبیرخانه شورایعالی شهرسازی و معماری کشور ، ضمن اشاره به اشکالات و نواقص طرح جامع حریم تهران، ضوابط «حفاظت» حریم پایتخت از هر نوع ساختوساز دولتی و خصوصی را ابلاغ کرد. در این نامه ضمن تاکید بر تغییر رویکرد فعلی به «حریمتهران» که از آن بهعنوان «ذخیره توسعه شهر» تلقی میشود، آمده است: نفوذ شهر به حریم تهران باید کنترل شود و در اراضی واقع در حریم فقط فعالیتهای کشاورزی، جنگلکاری، آبخیزداری، مرتعداری و تفرجگاهی مجاز به انجام است.
در بخشهایی از حریم شهر تهران، به دلیل مرغوبیت آبوهوا و نداشتن مشکلات زیستمحیطی پایتخت، زمینها تا چندبرابر قیمت داخل شهر، بین دلالان زمین و متقاضیان ساختوساز خریدوفروش میشود و بدون مجوز، عملیات ساختمانسازی روی آنها صورت میگیرد. شورای عالی همچنین با اشاره به تقاضای فراوان موجود برای تحصیل اراضی و ساخت در اراضی بلافصل شهر تهران توسط بخش خصوصی و دولتی، تاکید کرده است: هر گونه واگذاری اراضی به جز این 5 فعالیت مشروط، ممنوع است.
آبخیزداری در حوزه های آبخیز مشرف به شهرها از طرح های ضروری در جهت رفع مشکلات کلان شهرهاست که حفاظت حریم یکی از این موراد مهم به شمار میرود. امید است با اجرای درست این مصوبه ضمن حفاظت از حریم شهر تهران، با توسعه آبخیزداری و فضای سبز ، سیل شهر تهران کنترل و مشکلات شهروندان در موضوع سیلاب شهری و آبگرفتگی معابر نیز کاهش یابد.
مقاله "جمع آوری و ذخیره ریزش های جوی و استفاده از ظرفیت های طبیعی به کمک دانش بومی در استان هرمزگان" ارائه شده در دومین همایش ملی سامانه های سطوح آبگیر باران در سال 1392