سیل در هرمزگان 4 نفر قربانی گرفت

باز هم سیل و باز هم تلفات انسانی. متاسفانه در پی بارندگی 35 میلیمتری پنج شنبه شب مورخ 26/6/94 و طغیان رودخانه فینی در بخش رویدر شهرستان بندرخمیر 4 نفر از اعضای یک خانواده از اهالی روستای رودبار رویدر در اثر سیلاب جان باختند و یک نفر از سیلاب جان سالم بدر برد.

آنچه در این مقال به اختصار قابل ذکر است توجه به نکات زیر می باشد :

1- وقوع سیل در حین حاکم بودن پدیده خشکسالی در اثر بارش های تابستانه در چندین منطقه از استان در دو ماه اخیر شاهد بوده ایم و از این حیث هرمزگان میزبان همیشگی سیل و خشکسالی است. 

2-نظر به بارندگی اندک استان، مردم ما بسیار علاقمند به حضور در طبیعت و  مجاورت آبراهه ها و مسیل ها در حین بارندگی و سیلاب و استفاده از شرایط محیطی و تلطیف آب و هوا ناشی از بارندگی اند. بهره گیری ایمن از این شرایط محیطی نیازمند آموزش های لازم به مردم و شناسایی و اعلام مناطق پرخطر و حادثه ساز سیل است.

3- حدود 80% استان سیلخیز است و بدین جهت سیستم های پیش بینی و هشدار سیل در استان ضروری است.

4- دستگاه های امداد رسان نظیر اورژانس، پایگاه های هلال احمر و ... در مناطق مختلف استان راه اندازی شوند.

5- ضرورت توجه بیشتر به مقوله پیشگیری بجای مقابله در امر مدیریت سیل که در این راستا توجه بیشتر به طرحهای آبخیزداری با هدف پیشگیری و مهار سیل و همچنین حفاظت از عرصه های منابع طبیعی مورد انتظار است.

امید است با توجه بیشتر به نظرات کارشناسی و پرداختن جدی به مقوله پیشگیری در مواجهه با مخاطرت سیل دیگر شاهد اینگونه حوادث تلخ نباشیم.

قدردان مردم نجیب هرمزگانم

خدا را شاکرم که به لطف او و مدد مردمان ساعی و مهربان هرمزگان، بار دیگر نام این دیار در عرصه ای که  نشان از دانستن ارزش واقعی آب و خاک دارد خوش درخشید و به شایستگی در صدر کشور قرار گرفت.

بر خود فرض می دانم از کوشش های فراوان کلیه فعالان آبخیزداری در سطح استان هرمزگان بالاخص جامعه خیرین آبخیزداری که در این اوضاع و احوال بحران خشکسالی و کم آبی بدرستی نیاز اساسی مردم را درک کردند و با مشارکت در اجرای طرحهای متعدد آبخیزداری برای اولین بار در کشور، پیشگامی هرمزگان را بار دیگر در سطح کشور به منصه ظهور رساندند، همچنین آبخیزنشینان، بهره برداران عرصه های منابع طبیعی، آبخیزداران نمونه استان و همکاران پرتلاشم در معاونت آبخیزداری، مجموعه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان و شهرستان های تابعه قدردانی نمایم.

شاخص آبخیزهای اقلیم خشک کشور از نگاه آمارهای حوزه معرف و زوجی هرمزگان

ایستگاه آبخیزداری حوزه آبخیز معرف و زوجی دهگین استان هرمزگان در شبکه ایستگاه های 12گانه حوزه های زوجی کشور بعنوان تنها ایستگاه کشور در منطقه خشک، معرف اقلیم مناطق خشک کشور است. بدین جهت داده های آماری این حوزه بیانگر شاخص آبخیزهای کشور در اقلیم خشک در پهنه محدوده همگن این اقلیم و بالطبع آبخیزهای هرمزگان می باشد.
آمارهای فرین یا بعبارت دیگر ترین های آماری حوزه های آبخیز استان در رکوردهای ثبت شده در تنها ایستگاه آبخیزداری استان در حوزه آبخیز معرف و زوجی دهگین در شهرستان رودان بیانگر شاخص های آبخیزداری در اقلیم خشک کشور و خاصه استان هرمزگان است.
داده های ثبت شده در ایستگاه آبخیزداری مذکور بیانگر شرایط خاص اقلیمی با دامنه تغییرات گسترده در بازه ی ثبت پارامترهای اقلیمی و داده مکانی حوزه های آبخیز استان می باشد. به نحوی که نوسانات بارندگی سالانه بالا، شدت بارش زیاد و آستانه سیل خیزی در هرمزگان شاهد ثبت رکورد وقوع رواناب سطحی با بارش 3.8mm  در 10 دقیقه است. این در حالی است که شاهد ثبت بارش 14.4mm نیز در 10 دقیقه در ایستگاه مذکور می باشیم.
در جدول زیر شاخص داده های آماری ایستگاه آبخیزداری استان ارائه شده است :

شاخص داده های آماری ایستگاه آبخیزداری حوزه معرف و زوجی استان هرمزگان

شاخص	پارامتر	مقدار
بارش (mm)	حداکثر بارش روزانه	101
	حداکثر شدت بارش ده دقیقه ای	14.4
	دامنه تغییرات بارش سالیانه	269 _50.2
	میانگین بارش سالیانه	154.6
دمای هوا (c)	دامنه تغییرات	49.9 _ 1.1-
	میانگین سالانه	26.5
دمای 5 سانتی متری سطح خاک (c)	دامنه تغییرات	58.6 _ 3.4-
	میانگین سالیانه	27.7
دمای 20 سانتی متری عمق خاک (c)	دامنه تغییرات	46 _ 9
	میانگین سالیانه	30.1
دمای 50 سانتی متری سطح خاک (c)	دامنه تغییرات	57.2 _ 11.1
	میانگین سالیانه	30.5
رطوبت نسبی (%)	دامنه تغییرات	99 _ 2.8
	میانگین سالیانه	45.1
رطوبت خاک (%)	دامنه تغییرات	28.5 _ 9
	میانگین سالیانه	11.5
فشار هوا (mbar)	دامنه تغییرات	973.7 _ 935.8
	میانگین سالیانه	954
تبخیر (mm)	دامنه تغییرات ماهانه و سالانه	ماهانه 450 _116.1 سالانه 3696.6 _ 3051.7
	میانگین سالیانه	3271.9
باد (m/s)	دامنه تغییرات	8 . 16 _ 0
	میانگین سالیانه	3.1
رکورد آستانه سیلخیزی	حداکثر بارش (mm/10min)	8 . 3
رواناب حوزه نمونه (m3)	دامنه تغییرات	32100 _ 12
	میانگین سالانه	15143.2
رواناب حوزه شاهد (m3)	دامنه تغییرات	51750 _ 594
	میانگین سالانه	28198
نفوذپذیری تجمعی حوزه نمونه (cm)	دامنه تغییرات	64.4 _ 10.4
نفوذپذیری تجمعی حوزه شاهد (cm)	دامنه تغییرات	45.2 _ 5.8
رسوب پلات حوزه نمونه (g/L)	دامنه تغییرات	4 _ 0.1
	میانگین سالانه	0.7
رسوب پلات حوزه شاهد (g/L)	دامنه تغییرات	4.5 _ 0.1
	میانگین سالانه	0.72
چاه پیزومتری (m)	دامنه تغییرات	15.4 _ 14.6
پوشش گیاهی حوزه نمونه (kg در هکتار )	دامنه تغییرات	6.5 _ 3.1
پوشش گیاهی حوزه شاهد (kg در هکتار )	دامنه تغییرات	2.9 _ 0.6

    

نوسانات زیاد شاخص های اقلیمی من جمله دامنه تغییرات بارش سالانه از 50 تا 170 میلیمتر، تغییرات دمایی از 1- تا 50 درجه، تبخیر بالای 3 متر در سال و موارد متعدد دیگر  از قبیل آستانه سیلخیزی پایین 3.8 میلیمتر در 10 دقیقه همه و همه از خصوصیات اقلیمی آبخیزهای مناطق خشک نظیر استان هرمزگان است.