معرفی ایستگاه آبخیزداری حوزه آبخیز معرف و زوجی دهگین

سابقه تاسیس حوزه های آبخیز زوجی در دنیا به سال 1928 در ایالات متحده امریکا برمی گردد. در ایران اولین بار در سال 1367 کارشناس فائو (FAO) آقای دکتر پاولوویچ در منطقه باروت آغاجی استان زنجان اقدام به تاسیس حوزه آبخیز زوجی نمود. پس از آن معاونت آبخیزداری وزارت جهادسازندگی وقت به منظور تولید آمار و اطلاعات از حوزه های آبخیز کشور و تدوین برنامه های آبخیزداری اقدام به راه اندازی 13 ایستگاه در مناطق همگن سیزده گانه در سطح کشور نمود که ایستگاه آبخیزداری حوزه آبخیز معرف و زوجی دهگین استان هرمزگان از جمله مراکز فوق به شمار میرود.    

  

ایستگاه مذکور معرف مناطق همگن کشور در اقلیم خشک ایران است که بعنوان اولین ایستگاه آبخیزداری در سطح استان هرمزگان محسوب میشود. این ایستگاه در حوزه آبخیز معرف و زوجی دهگین از توابع زیارتعلی در شهرستان رودان در سال 1385 در حوزه آبخیزی به وسعت 420 هکتار با اهداف کلان زیر توسط اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان هرمزگان راه اندازی گردیده است :  

1-  ثبت مستمر 17 فاکتور اقلیمی و داده مکانی و ارائه آمار واطلاعات دقیق منطقه ای  

2-   برنامه ریزی و اعمال الگوهای مدیریت جامع حوزه های آبخیز

3-   ارزیابی فنی، مدیریتی و اقتصادی- اجتماعی سیستم آبخیز

4-   ارائه الگوی آموزشی – ترویجی فعالیتهای آبخیزداری

5-   زمینه سازی انجام تحقیقات کاربردی  

     حوزه آبخیز معرف وزوجی استان، دارای ایستگاه هواشناسی با تجهیزات خودکار و به روز جهت ثبت مستمر پارامترهای اقلیمی به فواصل زمانی 10 دقیقه، ایستگاه هیدرومتری جهت اندازه گیریهای سیلاب، پین و پلاتهای اندازه گیری فرسایش خاک و تولید رسوب، ساختمان اداری، آزمایشگاه و مجموعه ای از اقسام فعالیتهای آبخیزداری اجرا شده در سطح حوزه نمونه می باشد.  

  

 

ایستگاه آبخیزداری فوق علاوه بر ایفای نقش تحت عنوان پایلوت ترویجی و کارگاه آموزشی، بعنوان پایگاه داده مکانی و بانک اطلاعاتی آبخیزداری استان، بستر مناسبی جهت انجام پژوهش های کاربردی مورد نیاز استان و مناطق جنوب کشور را فراهم نموده است. تاکنون جندین طرح تحقیقاتی از سوی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان هرمزگان با همکاری مرکز تحقیقات منابع طبیعی استان و چندین پایان نامه دانشجویی در ایستگاه مذکور به انجام رسیده است و چند طرح نیز در دست اجرا می باشد. همچنین حوزه مذکور مورد بازدید دانشجویان رشته مهندسی منابع طبیعی - آبخیزداری از دانشگاههای سراسر کشور قرار دارد .  

 

  

 

سرمایه گذاری و ظرفیت ایجاد شده در حوزه آبخیز معرف و زوجی استان، مناسب ترین بستر پژوهش کاربردی در زمینه آبخیزداری و منابع طبیعی است. جا دارد، محققین و متخصصین استان، با بهره گیری از ظرفیت های بوجود آمده در پیشبرد اهداف پژوهش های کاربردی و رفع کمبودهای موجود بالاخص تدوین مدلها و روابط محاسباتی بومی و منطبق با شرایط استان، بعنوان جایگزین مدلهای تجربی وارداتی، پژوهش های مرتبط با تغییرات اقلیمی، خشکسالی، سیل، فرسایش خاک و متدهای احیای پوشش گیاهی، گام موثری در جهت توسعه استان در این زمینه برداشته شود. 

شایان ذکر است امکانات و اطلاعات موجود در ایستگاه آبخیزداری حوزه آبخیز معرف و زوجی استان، هزینه انجام طرحهای تحقیقاتی و پایان نامه های دانشجویی را به حداقل رسانده است.