هشدار بحران آب

به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد – شماره 3301 مورخ 29/6/93

وزیر نیرو با بیان اینکه در سال‌های اخیر متوسط میزان بارش در کشور از 250 میلی‌متر به 242 میلی‌متر کاهش یافته که این یک هشدار جدی در بخش آب است، اعلام کرد: پیش از این ما در کشور 130 میلیارد مترمکعب منابع آب تجدیدشونده داشتیم که این رقم هم‌اکنون به 120 میلیارد مترمکعب کاهش یافته است، اما در مقابل جمعیت و مصارف ما افزایش داشته و بخش کشاورزی و صنعت نیز در حال توسعه است. چیت‌چیان با بیان اینکه به‌ازای هر فرد ایرانی در سال 1550 مترمکعب آب تجدیدشونده وجود دارد، گفت: این سرانه در جهان به‌طور متوسط 6400 مترمکعب است و اگر در منطقه‌ای سرانه آب تجدیدشونده کمتر از 1700 مترمکعب باشد، آن منطقه با بحران آب مواجه است. وزیر نیرو تصریح کرد: ما از بیان مشکل کم‌آبی اکراه نداریم، چراکه برای حل مشکل یاری و همراهی همه اقشار جامعه نیاز است. وی در ادامه گفت: اگر یک منطقه از مجموع منابع تجدیدشونده خود 20 تا 30 درصد برداشت کند، در آن منطقه ناپایداری منابع آب وجود دارد و ما اکنون از مجموع 120 میلیارد مترمکعب منابع آبی، از 96 میلیارد مترمکعب استفاده می‌کنیم که معادل 80 درصد منابع آب تجدیدشونده است. 

با توجه به وضعیت منابع آب در کشور و رسیدن به مرز بحران آب لازم است در کوتاه مدت و میان مدت با کنترل اضافه برداشت از آب زیرزمینی،ایجاد بازار آب در 609 دشت کشور ، اصلاح قیمتها و مواردی از این دست بحران کنترل گردد. اما به زعم این حقیر لازم است بهره برداری از منابع طبیعی کشور متناسب با استعداد سرزمین گردد و این مهم تنها به منابع آب خلاصه نمی شود بلکه بهره برداری از سایر منابع سرزمین بصورت بهم پیوسته همانند اجزای یک پیکر واحد بنام اکوسیستم طبیعت که دارای ظرفیت مشخصی است متعادل گردد.  

این امر مستلزم بازنگری اساسی در نگرش به مصرف منابع و ارتباط سیستمی آنها با یکدیگر است. لذا بر این اساس مدیریت یکپارچه هر یک از منابع که در برخی بخش ها مطرح است به تنهایی جوابگو نخواهد بود و ضروری است در چارچوب یک برنامه آمایش سرزمین و تعیین واحد برنامه ریزی که همان حوزه آبخیز است در برنامه ریزی توسعه، منابع طبیعی پایه آب، خاک، هوا، پوشش گیاهی، حیات جانوری و انسان بصورت توامان و با هم در برنامه ریزی لحاظ و متناسب با استعداد سرزمین توسعه اتفاق بیفتد. در غیر اینصورت با بخشی نگری درمان قطعی اتفاق نخواهد افتاد.  

به امید روزی که با برخورد عالمانه با منابع در اختیار و اعمال مدیریت جامع حوزه آبخیز بر سرزمین و منابع طبیعی کشور را با حضور و هماهنگی همه بخش ها و ارگان های دخیل شاهد باشیم.